Veelgestelde vragen

Na het verkrijgen van de vergunning voor de ontwikkeling van N05-A op 1 juni 2022, heeft ONE-Dyas, samen met partners EBN en Hansa Hydrocarbons, in september 2022 de definitieve investeringsbeslissing genomen. Kort daarop zijn de concrete voorbereidingen voor de bouw begonnen. Denk hierbij aan het contracteren van bedrijven voor de aanleg van de pijpleiding naar de NGT-leiding, voor de kabel voor de elektrificatie van het platform, voor het boren van de put en voor de bouw en installatie van het daadwerkelijke platform. In december 2022 zijn de bouwwerkzaamheden aan het platform begonnen op de werf van HSM in Schiedam.In juli 2024 was het platform gereed voor transport naar de locatie op de Noordzee.

De werkzaamheden op de Noordzee zijn in volle gang. Voor de installatie zijn er vier belangrijke onderdelen: het plaatsen van het platform, het boren van de gaswinningsputten, het aanleggen korte gasleiding tussen de al bestaande lpijpeiding en het platform; en het leggen van de elektriciteitskabel van het platform naar het Duitse windmolenpark Riffgat. Inmiddels staat het platform al in de Noorzee. De volgorde van de werkzaamheden is vinden onder het kopje installatiewerkzaamheden Noordzee.

In sommige gevallen zijn de werkzaamheden op de Noordzee bij helder weer zichtbaar vanaf het vaste land. Dit heeft te maken met het feit dat de boot die het productieplatform installeert en het boorplatform groter en hoger zijn dan het uiteindelijke productieplatform. Deze boten zijn enkele dagen tot weken op locatie waarna ze weer vertrekken.

Hieronder staan twee foto’s die vanaf de kust zijn gemaakt in 2017 toen het boorplatform op locatie stond voor een testboring. Let op! Het gaat hier over een boorplatform, deze is groter dan het uiteindelijke productieplatform.

Foto 1: Foto van het boorplatform in 2017 vanaf Schiermonnikoog. Rechtsboven is een voorbeeld te zien van een boor- en productieplatform samen.

Foto 2: Foto van het boorplatform vanaf de boulevard van Borkum (Duitsland), met rechts windpark Riffgat

De installatie van het productieplatform staat al op de bestemde locatie in de Noordzee. In december 2024 zal het eerste gas worden geproduceerd.

De bouw van het platform gebeurt in Nederland en ook voor de materialen, installatie en het transport van platform N05-A werkt ONE-Dyas samen met bijna uitsluitend Nederlandse bedrijven. Het is een bewuste keuze die bijdraagt aan de Nederlandse economie en zorgt voor behoud van werkgelegenheid, kennis en infrastructuur die we nu en in de toekomst hard nodig hebben voor de energietransitie. De emissies van transportbewegingen worden hiermee ook tot een minimum beperkt.

Voor het boren van de putten wordt gebruik gemaakt van een mobiele boorinstallatie, het boorplatform. Dit boorplatform staat pal naast en gedeeltelijk over het productieplatform. Het is groter en hoger dan het productieplatform. Het boren vindt continu plaats (24 uur per dag, 7 dagen per week). Een boring duurt gemiddeld drie maanden per put. Het boren van een zogeheten sidetrack, aftakking, duurt ongeveer anderhalve maand.

De voorzieningenrechter van de Raad van State heeft de bezwaren van tegenstanders afgewezen en geoordeeld dat ONE-Dyas door kan gaan met de offshore werkzaamheden voor gaswinningsproject N05-A. In de uitspraak geeft de rechtbank aan geen reden te zien om de activiteiten op zee op te schorten in afwachting van een uitspraak in het hoger beroep, dat op een nog nader te bepalen moment zal dienen. Tegen deze beslissing van de Raad van State is geen beroep mogelijk en daardoor kan ONE-Dyas meteen verder met de geplande activiteiten op de Noordzee.

Nee, de werkzaamheden zijn niet te horen vanaf het vaste land. De locatie van N05-A is 20 km uit de kust.

Het platform N05-A wordt het eerste offshore-gasbehandelingsplatform in de Noordzee dat volledig draait op windenergie. Hiervoor wordt een kabel gelegd naar het nabijgelegen Duitse windpark Riffgat. De elektrificatie van platform N05-A met behulp van windenergie betekent een forse verlaging van emissies. De emissie van het productieplatform zal nihil zijn en voor het hele project betekent een reductie van 85 procent. Met deze innovatie wil ONE-Dyas een serieuze bijdrage aan de energietransitie leveren.

Doel van de energietransitie is op den duur over te gaan van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen zoals wind, zon en aardwarmte. Zover is het echter nog niet. In de nabije toekomst blijft aardgas nog nodig. Nederlands aardgas kan ingezet worden om de energietransitie te versnellen. Het kleineveldenbeleid van de Nederlandse overheid is daar ook op gericht.  Nederlands aardgas uit kleine velden verdient de voorkeur boven het importeren van gas uit het buitenland. Het is minder belastend voor het milieu dan geïmporteerd gas, het draagt bij aan de Nederlandse economie en betekent een grotere leveringszekerheid van onze energie.

Het productieplatform komt op zo’n 20 kilometer uit de kust ten noorden van de eilanden Borkum, Rottumerplaat en Schiermonnikoog. Dit platform zal naar verwachting een hoogte van circa 50 meter boven het wateroppervlak hebben en is circa 30% van de tijd zichtbaar.  De zichtbare omvang is qua grootte vergelijkbaar met de hoogte van passerende schepen.

ONE-Dyas heeft de zichtbaarheid zo veel mogelijk beperkt door voor het laagst mogelijke platform te kiezen. De beoogde locatie biedt de beste mogelijkheden voor het aanboren van meerdere gasvelden vanaf één productieplatform. Tegelijkertijd zorgt de noordelijke ligging voor een minimale zichtbaarheid vanaf de Nederlandse en Duitse Waddeneilanden.

Het platform N05-A wordt het eerste offshore-gasbehandelingsplatform in de Noordzee dat volledig draait op windenergie. Hiervoor wordt een kabel gelegd naar het nabijgelegen Duitse windpark De elektrificatie van platform N05-A met behulp van windenergie betekent een forse verlaging van uitstoot van methaan, stikstof en CO₂ . De emissie van het productieplatform zal nihil zijn en voor het hele project praten we over een reductie van 85 procent.

Boorspoeling op oliebasis wordt altijd afgevoerd en op land verwerkt. Het boorgruis en de boorspoeling op waterbasis worden eveneens afgevoerd. Het productiewater krijgt een nabehandeling met een actief koolfilter.

In de Natuurtoets zijn de effecten onderzocht.

Aanlegfase

Het heien van de verankeringspalen bij de plaatsing van het productieplatform is de belangrijkste bron van onderwatergeluid. Dit duurt ongeveer twee dagen.

Het heien van de verankeringspalen vraagt om mitigerende maatregelen. Om de effecten van onderwatergeluid op zeedieren te mitigeren wordt er tijdens het heien een bellenscherm rondom het platform aangelegd. Dit levert een aanzienlijke reductie van 7 tot 11 decibel op van het onderwatergeluid. De geluidbelasting blijft daarmee binnen de Nederlandse en Duitse normen. ONE-Dyas houdt de mogelijkheid open om andere geluid reducerende technieken toe te passen, zolang hiermee voldoende decibel gereduceerd kan worden.

Boorfase

De belangrijkste geluidsemissies in de boorfase worden veroorzaakt door het heien van de conductors (maximaal twaalf). Per conductor duurt het heien ongeveer twaalf uur. Het heien van de conductors voldoet aan de wettelijke normen.

ONE-Dyas wil door procesoptimalisatie het fakkelen tijdens productie tot een absoluut minimum beperken. Ook wil ONE-Dyas het testen van nieuw aangeboorde gasvelden na een boring zoveel mogelijk via het behandelingsproces laten gaan. ONE-Dyas wil het aantal keer en de duur van het fakkelen beperken. Een vogelwachter wordt ingeschakeld om te adviseren over het juiste moment van fakkelen. Fakkelen wordt zo veel mogelijk overdag gedaan.

Door de activiteiten komen verontreinigende stoffen in zee terecht. Deze emissies (lozingen) kunnen effect hebben op de natuur. De emissies naar water doen zich vooral voor tijdens de boor- en productiefase.

In de boorfase zijn dat boorspoeling en boorgruis op waterbasis, in de productiefase het productiewater dat vrijkomt bij de gasbehandeling. In beide fasen wordt het sanitairwater en het regenwater dat van de dekken afspoelt eveneens geloosd in zee. De Mijnbouwregeling stelt regels voor lozing van verontreinigende stoffen op zee, zoals een maximum voor de olieconcentratie in geloosd water. ONE-Dyas en de operator van het boorplatform zorgen dat aan de eisen wordt voldaan.

Geen significante effecten

Vertroebeling en sedimentatie als gevolg van het lozen van boorspoeling en boorgruis kunnen effect hebben op de natuur en zijn onderzocht in de Natuurtoets. Daaruit blijkt dat er geen significante effecten optreden door vertroebeling, omdat het effect gering en tijdelijk is en het gebied van nature dynamisch is. Door sedimentatie van de boorspoeling treden ook geen significante effecten op.

De grove fractie van boorgruis zal snel sedimenteren. Per boring wordt een maximale laagdikte van circa 23 cm verwacht binnen een straal van 95 meter van het platform. Per boring wordt een maximale laagdikte van circa 23 cm verwacht binnen een straal van 95 meter van het platform. Bij twaalf boringen wordt, rekening houdend met de worst-case situatie, de gezamenlijke laagdikte van anderhalve centimeter alleen overschreden binnen een afstand van circa 105 meter vanaf de lozingspijp. Daarbuiten is geen tot een verwaarloosbaar kleine hoeveelheid extra sedimentatie.

Gaswinning en natuurontwikkeling hoeven elkaar niet uit te sluiten. Vijfhonderd meter rondom een boorplatform mag geen andere activiteit plaatsvinden. Dat betekent bijvoorbeeld geen scheepvaart of (bodemberoerende) visserij. Daardoor kan het mariene leven zich ongestoord ontwikkelen. Het platform zorgt voor hard substraat, waarop flora en fauna (waaronder schelpdieren) zich kunnen ontwikkelen. Samen met natuurorganisaties wil ONE-Dyas een monitoringsvoorstel opstellen voor nieuwe onderzoeken.

Na beëindiging van de gaswinning volgt de ontmantelingsfase. Als alle aangesloten gasvelden zijn leeg geproduceerd, worden de putten afgesloten. De ontmanteling van de aanwezige installaties hangt af van de dan geldende regelgeving en inzichten. ONE-Dyas schrijft hiervoor eerst een werkplan dat goedgekeurd moet worden door het Staatstoezicht op de Mijnen. ONE-Dyas heeft ervaring met het ontmantelen van platformen. Zo heeft ONE-Dyas in het najaar van 2023 is sateliet platform P11-E uit de Noordzee gehaald.

Er zijn twee mogelijkheden voor het sluiten van de putten:

• suspenderen – het boorgat wordt afgesloten met een afsluiter.
• abandonneren – het zetten van mechanische en cementpluggen op diverse hoogten in het boorgaat. Vervolgens worden de hulzen en de conductor 6 meter beneden de zeebodem weggesneden en verwijderd. Hierdoor kan vistuig er niet achter blijven haken.

Bij de locatiekeuze voor het platform wordt rekening gehouden met ander gebruik. ONE-Dyas is zich bewust van de effecten die het project kan hebben op de omgeving en wil een betrouwbare partner en goede buur zijn. Dat gebeurt o.a. door de activiteiten zo goed mogelijk te laten aansluiten op de (andere activiteiten in de) omgeving. Dit alles op een zo veilig en verantwoord mogelijke manier voor mens en natuur. ONE-Dyas zoekt nadrukkelijk en proactief de dialoog en mogelijke samenwerking met betrokkenen.

Cumulatietoets

Uit het onderzoek in de cumulatietoets blijkt dat er geen sprake is van significante effecten door cumulatie van effecten van de voorgenomen activiteit N05-A met de effecten van de andere activiteiten die (mogelijk) in de toekomst plaatsvinden. Om cumulatieve effecten met toekomstige projecten van ONE-Dyas zelf te voorkomen, waakt ONE-Dyas ervoor dat geen cumulatie van onderwatergeluid  optreedt bij het (gelijktijdig) uitvoeren van de projecten.

De beoogde bodemdaling door de gaswinning wordt geschat op minder dan 5 centimeter in het diepste punt van de bodemdalingskom na afloop van de productiefase. TNO en SodM onderschrijven deze berekening en geven aan dat de bodemdalingskom volledig in de Noordzee ligt en dat de bodemdaling geen invloed heeft op de Wadden(eilanden) en het vaste land.

Het beoogde seismisch risico door de gaswinning is voor de gasvelden N05-A en N05-A-Noord verwaarloosbaar, die daarmee in de laagste seismische risicocategorie vallen (SRA Cat. I). TNO en SodM onderschrijven deze beoordeling. Het gasveld Tanzaniet-Oost kent een kans op beven van 19%, maar wordt op basis van een nadere beschouwing gegevens ook ingedeeld in de laagste seismische risicocategorie vallen. Vanwege het lage verwaarloosbare seismische risico en de grote afstand tot de Wadden(eilanden) en het vasteland worden er geen nadelige gevolgen en schades als gevolg van bodemtrilling door deze gaswinning verwacht.

Het beoogde reservoir op een diepte van zo’n 3900-4000m heeft voldoende goede eigenschappen dat een grootschalig fracking project kan worden uitgesloten. De geologische samenstelling in het GEMS-gebied en het reservoir waarin zich gas bevindt bestaat uit goed permeabel zandsteen. Daarom heeft de frackingtechniek geen toegevoegde waarde en ligt toepassing niet voor de hand.

In een zone van 500 meter rondom een platform is scheepvaart verboden. ONE-Dyas voert voor nieuwe en bestaande activiteiten altijd meerdere veiligheidsstudies uit, inclusief een onderzoek naar de risico’s van aanvaring door schepen. Uit het onderzoek van MARIN, dat als bijlage aan het MER is toegevoegd, blijkt dat de kans op een aanvaring met het platform (worst-case-benadering), is berekend op 1 / 273 jaar. Alle platforms zijn uitgerust met een Automatic Identification of Shipping System. (AIS-systeem). Een soort anti-aanvaringssysteem, dat ruim van tevoren alarm slaat bij een naderend schip en dus een mogelijke aanvaring. Het gebruik van AIS reduceert de kans op een aanvaring, die voor het slechtste geval berekend is op eens in de 273 jaar, met nog eens 75%.

Het projectgebied ligt in een matig bevaren deel van de Noordzee en wordt ook gebruikt voor scheepvaart en door de visserij. Enkele kilometers ten noorden van de beoogde locatie van het platform bevindt zich de scheepvaartroute Terschelling-Duitse Bocht. In een zone van 500 meter rond de platforms is geen scheepvaart of ander gebruik toegestaan. Dit geeft lokaal beperkingen voor de visserij, de scheepvaart en de recreatie(vaart). Ook het slepen van visnetten over de bodem en in de waterkolom binnen deze veiligheidszone is niet toegestaan. Bij de locatiekeuze voor het platform is rekening gehouden met de scheepvaart en ander gebruik. Het platform wordt voorzien van de vereiste navigatielichten en systemen om aanvaring te voorkomen.

Op weg naar een volledig CO2-neutrale energievoorziening is aardgas nog steeds een onmisbaar onderdeel van de energievoorziening, om te koken en onze huizen te verwarmen. Een recente studie [van TNO en CE Delft, in opdracht van het Noordzeeoverleg] bevestigde dat de lokale gasproductie in Nederland tot zeker 2047 lager zal zijn dan het gasgebruik.

In de energietransitie hebben we een veelvoud aan oplossingen nodig, waar het aardgas uit dit project er één van is. Als de binnenlandse vraag daalt, stijgt het aandeel van lokaal gewonnen aardgas. Zolang we aardgas nog nodig hebben in de energietransitie, biedt Nederlands aardgas vele voordelen ten opzichte van geïmporteerd aardgas. Met de Nederlandse en Duitse overheid is de afspraak gemaakt dat gaswinning alleen voor binnenlands gebruik bestemd is, en bovendien stopt als er geen vraag meer is.

Met zowel de Nederlandse als Duitse overheid is afgesproken dat er alleen voor de binnenlandse vraag geproduceerd wordt. Als er geen vraag meer is, stopt ook de gaswinning.

In het Nederlandse MER en de Duitse UVP  zijn alle risico’s onderzocht. Daaruit blijkt dat de risico’s verwaarloosbaar en/of ver beneden de norm blijven. Niets is met 100% zekerheid uit te sluiten, maar ook de impact van het onrealistische geval dat iets wel gebeurd, is uitvoerig onderzocht.

ONE-Dyas wil de lozing van afvalstoffen zo veel mogelijk beperken. We hebben daarom gekozen voor een state-of-the-art-scheiding van het aardgas en water,  gevolgd door een additioneel actief koolfilter.  De resterende afvalstoffen zijn beschreven in de aanvulling op het MER en de vergunningsaanvraag. Op basis van de vergunning is ONE-Dyas verplicht te onderzoeken of herinjectie van het productiewater in één van de aardgasvelden mogelijk is.

Voorafgaand aan de keuze van het tracé van de pijpleiding heeft ONE-Dyas bodemonderzoek laten uitvoeren. Hieruit blijkt dat de kwaliteit van de bodem goed is en er geen sprake is van eventuele verontreinigingen afkomstig uit de Eemshaven. Door de aanleg van de pijpleiding zal er geen extra verspreiding van dergelijke verontreinigingen plaatsvinden.

Het gaswinningsplatform N05-A ligt 20 kilometer ten noorden van de kustlijn. Uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat de bodemdaling in dertig jaar maximaal 2,6 cm is, op de plek van het gasveld is. De zgn. bodemdalingskom reikt niet tot aan land.

Uit alle onderzoeken blijkt dat er geen impact is op de zoetwatervoorraad van Borkum.

Het fakkelen zal tot een absoluut minimum beperkt worden. Ook kijkt een vogelwachter mee naar het meest geschikte moment. Of het fakkelen zichtbaar zal zijn, is afhankelijk van het moment van de dag, de weersomstandigheden en de plek waarop je staat.

Aardgas is van zichzelf geurloos. De gaswinning en de boringen gebeuren met elektriciteit en daarom is het niet de verwachting dat over een afstand van 20 km iets te ruiken valt van de activiteiten. Het platform N05-A wordt geëlektrificeerd met windenergie van windpark Riffgat.

Uit alle onderzoeken blijkt dat de impact op de omgeving (ver) beneden de gestelde, strenge milieunormen blijven. Mocht er toch verontreiniging optreden, dan is ONE-Dyas daarvoor verzekerd.

De onafhankelijke onderzoekers van gerenommeerde onderzoeksinstituten komen tot deze conclusie. Deze resultaten zijn beoordeeld door de diverse raadgevende instanties en op basis daarvan heeft de Nederlandse overheid de vergunning afgegeven.

De risico’s op tsunami’s is onderzocht in het bodemdalingsrapport dat is opgesteld door een gerenommeerde onderzoeksinstituut. De kans is nihil. In het onrealistische geval dat er bodemtrillingen optreden, is er geen impact op de dichtstbijzijnde eilanden.

Uit alle onderzoeken blijkt dat de kans op aardbevingen verwaarloosbaar is. De vergunningsprocedure voor gaswinning is volgens de strengste eisen op het gebied van veiligheid en milieu. Uit onderzoek blijkt dat, in het niet-realistische geval van een aardbeving, er geen impact is op de bewoonde leefomgeving. De omgekeerde bewijslast is specifiek vastgelegd voor Groningen, maar geldt niet voor andere winningsgebieden.

Op diverse plekken in de Noordzee, soms op slechts een paar kilometer afstand van de kust, staan gaswinningsplatforms en windparken. Het platform N05-A komt op 20 kilometer afstand uit de kust te staan. Uit onderzoek blijkt dat de zichtbaarheid vergelijkbaar is met dat van passerende schepen. Bij helder weer is het platform circa 30% van de tijd zichtbaar. Het platform is breder en daardoor lager dan andere gaswinningsplatforms. De hoogte vanaf de zeebodem is 37,5 meter en vergelijkbaar met het transformatorstation in het windmolenpark Riffgat. Windmolenpark is vlak voor de kust van Borkum zichtbaar.

De Noordzee kent vele gebruikers. De cumulatieve effecten zijn allemaal onderzocht in het MER en UVP. Daaruit blijkt dat dit gaswinningsproject in de Noordzee past binnen de ruimtelijke planning van de Noordzee en dat de impact verwaarloosbaar is.

De onderzoeken zijn uitgevoerd door onafhankelijke onderzoekers van bekende, gerenommeerde en internationale instituten met een goede reputatie. Conform de wet, draait niet de belastingbetaler maar de aanvrager van de vergunning op voor de kosten van deze onderzoeken. De overheid en diverse raadgevend instanties beoordelen vervolgens deze onderzoeken.

Op 3 juni 2022 heeft de Nederlandse overheid een definitieve vergunning gegeven voor dit gasontwikkelingsproject. Op basis daarvan heeft ONE-Dyas in september 2022 een definitieve investeringsbeslissing genomen en is gestart met de concrete voorbereidingen. De planning is om in augustus 2024 het eerste aardgas beschikbaar te hebben voor de Duitse en Nederlandse huishoudens. Met de Duitse vergunning kan ook uit de Duitse putten aardgas gewonnen worden en is het potentieel van aardgas groter.

Het is goed om de zorgen en vragen te horen en met elkaar van gedachten te wisselen. We komen niet om mensen te overtuigen, maar we willen wel iedereen zo goed mogelijk informeren. Dat doen we al sinds 2018 en dat willen we blijven doen.

Nee.

Het aardgas komt beschikbaar voor Nederlandse en Duitse huishoudens, en dus ook voor Borkum. Borkum bevindt zich in het centrum van de energietransitie, met een windmolenpark vlak voor de kust en op 20 km afstand een gaswinningsproject. Het is voorstelbaar dat de kennis van de ondergrond en de energietransitie ingezet kan worden voor energievraagstukken op het eiland. Daarover gaan we graag in gesprek.